Punten en komma’s bij de CSW-onderhandelingen

De jaarlijkse VN Commission on the Status of Women (CSW) draait voor veel mensen vooral om de side events. Dat zijn paneldiscussies en presentaties van activisten over de hele wereld die ervaringen, inzichten, kennis en aanbevelingen delen. Dit jaar zijn er ruim 800 events om uit te kiezen in de twee weken die de CSW duurt! Presenteren, luisteren, netwerken, solidariteit tonen en samenwerken zijn belangrijke doelen. En natuurlijk inspiratie opdoen en plezier hebben.

Maar voor sommigen van ons gaat het momenteel vooral om afkortingen als TFGBV en waarom het beter zou zijn “digital technology” te gebruiken in plaats van “ICT”…  Of toch niet?

Slotdocument

Uiteindelijk resulteert de CSW ieder jaar – ok, meestal want soms lukt het niet – in een slotdocument dat de “Agreed Conclusions” heet. De tekst in dat document is tot op iedere punt en komma uit onderhandeld tussen alle lidstaten van de VN. Dit proces begon al voorafgaand aan de CSW in februari (het document heette toen de “Zero Draft”) en het is sinds afgelopen donderdag weer in volle vaart bezig.

Hieronder een korte uitleg van dit proces en de ervaring van deze eerste week.

Onderhandelingsteams

Robin de Vogel van de Nederlandse Permanente Vertegenwoordiging (PV) VN in New York zit dit jaar weer, net als vorig jaar, in het EU onderhandelingsteam. Dit jaar samen met Finland, Hongarije en Zweden. Nederland spreekt zich dus niet zelf uit in dit proces, maar alleen namens de hele EU.

Ook veel andere landen organiseren zich bij de onderhandelingen als groep, zoals de Africa Group, Buenos Aires group (veel van de Latijns Amerikaanse landen), CARICOM (Caribische landen) en Mountains Group (een verzameling landen waaronder Australië, Nieuw Zeeland, Canada, IJsland, Liechtenstein, Noorwegen en Zwitserland).

Achteraan sluiten

Het Vaticaan heeft ‘observer’ status onder de naam Holy See en mag vanuit die rol meeluisteren en zelfs meepraten. Voor het eerst heeft de CSW facilitator dit jaar wel besloten dat ‘observers’ pas mogen praten als eerst alle lidstaten hun zegje hebben gedaan. De Holy See is hier schijnbaar zeer verbolgen over. Het lijkt mij echt een zeer redelijke regel waarbij ik meteen afvraag waarom dat niet eerder zo is afgesproken?

Helaas lijkt de facilitator – een Argentijnse ambassadeur - in andere opzichten wat minder voortvarend te werk te gaan en zijn ze de eerste twee dagen van de onderhandelingen nog niet bijster veel opgeschoten maar al wel lang doorgegaan in de avond.

Vrijdagavond op de gang pizza eten in de VN terwijl de onderhandelingen doorgaan.
(vlnr: Nadia, WO=MEN; Karin, Rutgers; Marielle, 75inQ en ngo vertegenwoordiger;
Franca, Atria; Paula, Atria; en Anika, WO=MEN)

 

Ogen en oren in de zaal

Het maatschappelijk middenveld mag de onderhandelingsruimte niet in, tenzij ze onderdeel zijn van de formele regeringsdelegatie. Gelukkig hebben het Ministerie van OCW en Buitenlandse zaken al jaren geleden besloten altijd een ngo-vertegenwoordiger toe te voegen aan de CSW delegatie waardoor wij ieder jaar onze eigen oren en ogen in de zaal hebben. Dit jaar is dat Mariëlle Feenstra (lees hier een interview met haar). Er zijn een paar andere landen die een ngo-vertegenwoordiger toelaten bij de onderhandelingen, zoals traditiegetrouw België en Denemarken en – nieuw! – dit jaar ook onder andere het VK en de VS.

Er zijn trouwens nog wel meer ngo’s in delegaties, en ook de EU zelf heeft ngo-vertegenwoordigers in de delegatie, maar die mogen van hun delegatie de onderhandelingszaal toch niet in.

Dagelijks (bankjes)overleg

Om op de hoogte te blijven van de ontwikkelingen – en hier zo goed mogelijk ook input voor te kunnen leveren – hebben we dagelijks een overleg met de Nederlandse delegatie. De eerste week was dit steeds bij de bankjes op de begane grond in de VN achter de slavernij expositie. Dit jaar doen we het overleg zelfs hybride, zodat ook collega’s die niet naar New York zijn afgereisd betrokken kunnen blijven. Robin (PV), Nils (BZ), Lisanne (OCW) en Mariëlle (ngo-vertegenwoordiger) geven ons dan een snelle update van de stand van zaken, grootste obstakels of verrassingen, en verwachtingen. En we bespreken of er inhoudelijk punten zijn, prioriteiten of specifiek taalgebruik, waar we vanuit het maatschappelijk middenveld advies over kunnen geven.

Franca (Atria), Paula (Atria), Artemis (IAW) en Margaret (INLW) zitten al klaar voor het dagelijks bankjesoverleg

En verder is het natuurlijk even een leuke kans elkaar te zien, ervaringen te delen, en komende sessies aan te raden.

Heikele punten

Er zijn veel inhoudelijke punten die ieder jaar weer ter discussie staan.

• Sommige landen willen vooral dat hun soevereiniteit niet wordt ingeperkt – waarmee ze eigenlijk zeggen dat ze op VN niveau van alles kunnen afspreken maar dat  ze zich daar verder niks van aan hoeven trekken. Dat schiet natuurlijk niet op.
• “Familie” is een belangrijk term voor conservatieve landen, waarmee ze een heterohuwelijk met kinderen bedoelen, alsook het recht van ouders. Dit in tegenstelling tot de progressieve landen die dan liever “families in al hun diversiteit” zien staan en aandacht hebben voor rechten van kinderen.
• En terwijl wij graag gender-transformatieve actie zien, vinden andere landen het al heel vooruitstrevend als ze gender-sensitief zijn.

Maar het hoofdthema dit jaar gaat over technologie, onderwijs en de digitale wereld. We vragen hierbij dus aandacht voor onder andere digitale rechten, vrouwen in STEM (science, technologie, engineering and mathematics), de gendergap met betrekking tot toegang tot de online wereld en een eind aan online geweld.

Een groot struikelblok in de tekst lijkt op dit moment te zitten in de term “technology facilitated gender based violence” – ofwel TFGBV want in VN processen is iedereen dol op onmogelijke afkortingen. Sommige landen zijn niet enthousiast over de term gender based violence en willen alleen praten over geweld tegen vrouwen. Soms willen ze überhaupt van de term gender af en hebben ze moeite het bestaan van transpersonen te erkennen. Maar ook het onderdeel “technology facilitated” roept weerstand op. Maar hoe dat precies zit? Daar gaan we de komende week vast verder achter komen. 

Nadia van der Linde, WO=MEN

Meer weten?

• Zie ook de aanbevelingen vanuit het Nederlandsmaatschappelijk middenveld aan de delegatie.
• De Zero Draft van deze CSW staat op de website van UN Women hier.